Stichting OPEN is het gezamenlijke platform van samenwerkende erfgoedhuizen in Nederland. Wij versterken en ondersteunen erfgoedgemeenschappen, vrijwilligers en organisaties op (inter)provinciaal en lokaal niveau door middel van samenwerking, kennisdeling en innovatie. Ons doel is om participatie en toegankelijkheid binnen het erfgoedveld te bevorderen en samen met diverse partners het erfgoed levendig en relevant te houden.
De statuten van Stichting OPEN zijn via deze link te downloaden.
OPEN en KIEN: Samen voor immaterieel erfgoed
De leden van OPEN werken samen met het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) om immaterieel erfgoed in Nederland zichtbaarder en toegankelijker te maken. In het project Samen Verder wordt intensief samengewerkt om erfgoedbeoefenaars te ondersteunen bij het borgen van hun tradities, ambachten en rituelen.
OPEN biedt ondersteuning via de erfgoedparticipatiecoaches van de aangesloten erfgoedhuizen. Deze coaches spelen een centrale rol in het verbinden van erfgoedgemeenschappen met beleidsmakers, gemeenten en nieuwe doelgroepen. Daarnaast biedt de samenwerking praktische tools en communicatiemiddelen om immaterieel erfgoed duurzaam te versterken.
Door deze samenwerking worden de kennis en netwerken van zowel OPEN als KIEN optimaal benut, met als doel het immaterieel erfgoed voor toekomstige generaties te behouden.
OPEN: partner in het Netwerk Digitaal Erfgoed
De leden van OPEN zijn deelnemer in het Netwerk Digitaal Erfgoed. Dit organisatienetwerk geeft uitvoering aan de Nationale Strategie digitaal erfgoed. OPEN biedt een duurzame en landelijk dekkende ondersteuning aan met name kleinere erfgoedinstellingen, om hen in staat te stellen hun digitaal erfgoed beschikbaar te maken volgens de principes van de Nationale Strategie. De digitaal-erfgoed-coaches van de OPEN-leden staan voor hen klaar! Op deze manier wordt juist ook dit erfgoed verbonden met het erfgoed van grotere organisaties en voor eenieder toegankelijk gemaakt.
Ook online biedt OPEN op dit vlak ondersteuning met de kennisbank met beschikbare producten en diensten, het Spoorboekje digitalisering erfgoedcollecties en de Informatieplanner.
Dossier ondersteuning vrijwilligers
In maart verscheen het rapport Ondersteuning van erfgoedvrijwilligers. Een onderzoek in de twaalf provincies. In opdracht van OPEN en met steun van het Mondriaanfonds verrichtte Pyrrhula Research Consultants onderzoek naar de actuele rol die vrijwilligers spelen in het behoud, bruikbaar maken en positioneren/presenteren van het Nederlandse erfgoed, hoe deze vrijwilligers worden ondersteund en hoe dat beter zou kunnen.
De opdrachtverstrekking was vooral ingegeven door het grote belang dat nu wordt gehecht aan erfgoed voor de samenleving (Erfgoed Telt! Ministerie OCW 2018) en de cruciale rol die vrijwilligers spelen bij de sociaal-maatschappelijke waarde van erfgoed (FARO-verdrag en ‘Vind elkaar in erfgoed’ 2020-2021).
Daarnaast ontwikkelt OPEN de website www.erfgoedvrijwilliger.nl die bedoeld is voor het werven en scholen van erfgoedvrijwilligers. Dit project komt tot stand in samenwerking met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed, het Mondriaanfonds en het Fonds Cultuurparticipatie.
OPEN en Knooppunt Sprekende Geschiedenis
OPEN is een van de zes consortiumleden van Knooppunt Sprekende Geschiedenis, een landelijke netwerkorganisatie gericht op oral history. Dit knooppunt, opgericht in september 2021, stimuleert de samenwerking tussen diverse organisaties op het gebied van mondelinge geschiedenis.
Het Knooppunt brengt bestaande oral history collecties in Nederland in kaart en organiseert workshops, expertmeetings en cursussen. Via de website sprekendegeschiedenis.nl wordt kennis en ervaring gedeeld tussen musea, archieven, erfgoedorganisaties, wetenschappers, maatschappelijke initiatieven, onderwijs en ZZP’ers.
Door de samenwerking tussen OPEN en Knooppunt Sprekende Geschiedenis worden belangrijke verhalen uit het verleden vastgelegd en toegankelijk gemaakt voor toekomstige generaties. Het jaarlijkse Oral History symposium vormt een belangrijk moment waarop actuele inhoudelijke en technische vraagstukken uit het veld worden besproken.
OPEN en LCM: Samen voor sterke musea
Het Landelijk Contact van Museumconsulenten (LCM) wordt ondergebracht bij OPEN om de ondersteuning van musea in Nederland verder te versterken. Het LCM is het interprovinciale samenwerkingsverband van museumadviseurs die musea en erfgoedorganisaties ondersteunen bij kwaliteitsverbetering, deskundigheidsbevordering en het vergroten van publieksbereik.
De museumconsulenten bieden praktische ondersteuning aan musea door het delen van kennis, expertise en concrete handvatten. Via de website museumconsulenten.nl vinden museumprofessionals bovendien talrijke praktische tips en stappenplannen voor het opzetten en beheren van een museum.
Door het LCM onder te brengen bij OPEN worden de krachten gebundeld en ontstaat er een nog sterker netwerk voor museumondersteuning in Nederland. De jarenlange ervaring van het LCM en het uitgebreide netwerk van OPEN vullen elkaar aan om musea optimaal te kunnen ondersteunen in hun ontwikkeling.
OPEN en Erfgoed Jong
Erfgoed Jong wordt ondersteund door OPEN om de stem van jongeren in de erfgoedsector te versterken. Erfgoed Jong is een onafhankelijk landelijk netwerk van jongeren tussen 16 en 30 jaar met interesse in én een mening over erfgoed. Als platform verbindt het jonge erfgoedliefhebbers met diverse achtergronden, van kunsthistoricus tot onderwaterarcheoloog.
Met lef, kennis en verrassende perspectieven geeft Erfgoed Jong de erfgoedwereld in Nederland een nieuwe impuls. De leden vormen werkgroepen, organiseren evenementen, delen nieuws over erfgoed en wisselen kansen voor banen en projecten uit. Het netwerk biedt een veilige omgeving waar jongeren ideeën kunnen ontwikkelen.
Door de ondersteuning van OPEN kan Erfgoed Jong haar bereik vergroten en krijgen jongeren een sterkere stem in het professionele erfgoedveld. Deze samenwerking zorgt voor een verrijking van beide netwerken: OPEN krijgt toegang tot frisse perspectieven en Erfgoed Jong profiteert van het uitgebreide professionele netwerk van OPEN.
